|
Từ điển Tiếng Việt (Vietnamese Dictionary)
Lê Quang Äịnh
(Ká»· Mão 1759 - Quý Dáºu 1813)
Văn thần Ä‘á»i Nguyá»…n sÆ¡, tá»± Tri Chỉ, hiệu Cấn Trai, quê huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên. Mồ côi cha, nhà nghèo, ông theo anh và o Gia Äịnh kiếm sống. Thông minh hiếu há»c, ông được má»™t vị y sÄ© gả con gái và táºn tình giúp đỡ. Ông há»c vá»›i cao sÄ© Võ Trưá»ng Toản, tiến bá»™ nhiá»u, kết bạn vá»›i Trịnh Hoà i Äức, Ngô Nhân Tịnh, vá» sau tiếng tăm lẫy lừng, được ngưá»i đương thá»i xưng tặng là "Gia Äịnh tam gia". Lại nữa, thị xã Bình Dương do ông và các bạn thÆ¡ láºp ra đương thá»i cÅ©ng được sÄ© phu nức tiếng khen ngợi
Năm Máºu Thân 1788, khi Nguyá»…n ánh chiếm lại Gia Äịnh, mở khoa thi, ông và Trịnh Hoà i Äức trúng tuyển, được cá» là m Hà n Lâm việc chế cáo, giữ việc biên soạn sổ sách. Ãt lâu thăng Hữu tham tri, rồi thăng đến Thượng thư bá»™ Binh. Khi Nguyá»…n ánh lên ngôi vua (tức Gia Long) năm đầu (1802) ông là m Chánh sứ sang Trung Quốc. Khi vá» thăng là m Thượng thư bá»™ Há»™ phụ trách Khâm Thiên Giám
Ông nổi tiếng thÆ¡ văn, chữ đẹp thÆ¡ hay mà cÅ©ng có tà i vá» há»™i há»a. Lúc Ä‘i sứ tà i năng ông từng được ngưá»i Trung Quốc khen ngợi. Khoảng năm 1806, ông được cá» biên soạn bá»™ Hoà ng Việt nhất thống địa dư chÃ. Năm Quý Dáºu 1813 ông mất, hưởng dương 54 tuổi. ThÆ¡ ông gồm chung vá»›i thÆ¡ cá»§a Trịnh Hoà i Äức, Ngô Nhân Tịnh thà nh bá»™ Gia Äịnh tam gia thi táºp. Ngoà i ra, ông còn có táºp Hoa Nguyên thi thảo
|
|
|
|